Afbouwen van speen

Een speen kan een super fijn hulpmiddel zijn bij inslapen en doorslapen, zeker voor jonge baby’s. Toch kan een speen na een aantal maanden ook problemen geven, bijvoorbeeld als je er meerdere keren per nacht uit moet. Ook komt er een leeftijd dat je kindje de speen vanwege mondgezondheid het beste weg kan doen. In deze blog vertel ik je wanneer je het beste kan afbouwen en hoe je dit doet.

Waarom gebruik je een speen

Een speen kan een kind enorm helpen om tot rust te komen vanwege het sterke zuigreflex wat aanwezig is. In de baarmoeder is het voor kindjes gemakkelijk om op hun vingers te zuigen, omdat de zachte wanden hun handen terug naar de mond buigen. Buiten de baarmoeder is dit een stuk lastiger en kan een kindje niet altijd makkelijk zijn of haar handje vinden. Ik adviseer daarom een speen, het zuigen helpt kindjes om rust te komen. Het triggert een reflex en dat verlaagt de hartslag, bloeddruk en stress. Op latere leeftijd kan een speen, zeker in combinatie met een knuffel(doekje), een enorme troost zijn. Een kind raakt er aan gehecht en het biedt rust en geborgenheid bij vermoeidheid of stress.

Welke speen is handig

Er zijn ontzettend veel verschillende spenen te koop en het is heel persoonlijk wat jij en je kindje fijn vindt. Je kan altijd meerdere spenen proberen om te zien welke het beste is voor jouw kindje. In de gratis babyboxen die je tijdens je zwangerschap kan aanvragen vind je vaak al meerdere spenen, handig om te bewaren dus! Zelf ben ik fan van Bibs. Ze zien er mooi uit, zijn van fijne materialen en de speen lijkt op een ‘echte’ ronde tepel. Job vond deze erg fijn en pakte ze makkelijk, je vindt ze op de pagina met aanbevolen producten.

Afbouwen 4-7 maanden

Soms kan de speen een sterke slaapassociatie worden. Je kindje heeft de speen dan altijd nodig om in slaap te vallen en wordt regelmatig wakker omdat hij of zij de speen mist. Als je meerdere keren per nacht uit bed moet om je kindje de speen te geven dan adviseer ik om te stoppen. Je zal merken dat je kindje meer rust vindt en beter gaat slapen. Tussen de leeftijd van 4-7 maanden doe je dit cold turkey. Dat wil zeggen dat je de speen wegneemt en niet meer terug geeft. Je troost je kindje op een andere manier, bijvoorbeeld door te sussen of dichtbij te blijven. Probeer te voorkomen dat je vervalt in een andere lastige slaapassociatie, zoals wiegen of voeden.

Meestal ervaar je zo’n 2-3 dagen wat meer onrust, maar zal je merken dat slapen daarna veel beter gaat. Realiseer je dat kinderen op deze leeftijd niet geholpen zijn met het soms wel of niet afbouwen. Kinderen begrijpen het simpelweg niet als ze het ene moment wel een speen hebben en het andere moment niet. Ook ben ik geen voorstander van het rustig aan afbouwen door bijvoorbeeld de speen uit de mond te trekken voordat je kindje in slaap valt. In mijn ervaring kost dat veel meer tijd en moeite en zorgt het juist voor onrust. Natuurlijk ben je vrij om te doen wat bij jou en je gezin past.

Zelf leren terug stoppen

Op de leeftijd van 8 à 9 maanden kunnen kindjes de speen meestal zelf terug stoppen. Afbouwen kan op deze leeftijd veel onrust veroorzaken en ik adviseer het dan ook niet meer. Je kan het zelf terug stoppen stimuleren door dit vanaf de leeftijd van zes maanden te oefenen. Dat doe je als volgt:

1. Pak de speen en leg hem in de hand van je kindje. Breng samen de speen naar de mond toe. Voorkom dat jij als ouder de speen continu direct in de mond van je kindje stopt.
2. Gaat stap 1 goed? Dan neem je wat meer afstand en stop je de speen in de hand van je kindje. Laat je kindje de speen zelf naar de mond toebrengen.
3. Gaat stap 2 goed? Dan leg je de speen binnen handbereik zodat je kindje de speen zelf kan pakken en terug stoppen. Dit is de laatste stap en je kan er vanuit gaan dat je kindje het nu zelf kan.

Het kan fijn zijn om een doekje of speenknuffel vast te maken aan de speen waarmee je oefent. Ook kan het helpen om meerdere spenen in bed te leggen (denk aan zo’n 3-4) zodat je kindje er altijd één kan vinden. Er zijn tegenwoordig ook glow in the dark spenen te koop, waarbij de speen in een donkere kamer makkelijker te vinden is.

Afbouwen vanaf 2.5 jaar

Als je kindje duidelijk begrijpt wat er van hem of haar verwacht wordt kan je besluiten om te stoppen met de speen. Meestal is het goede moment ergens tussen de 2.5 en 3.5 jaar. Tandartsen adviseren soms eerder, maar onder de 2.5 jaar is het meestal erg lastig. Let er op dat je het afbouwen niet samen met een andere grote levensverandering plant, zoals de overgang naar een groot bed of het krijgen van een broertje of zusje. Zorg er voor dat er rust is om te wennen aan de nieuwe situatie.

Kinderen zijn op deze leeftijd heel gevoelig voor spel en beloning. Probeer dus te bedenken wat voor jouw kindje een goede reden kan zijn om te stoppen. Een aantal ideeën zijn:

• Op kraamvisite gaan en de speen aan de baby geven, die heeft hem dan nodig. Ook kan je de speen met de post versturen naar baby’s in andere landen. Maak er een creatief spelletje van!
• Met de speen een cadeautje ‘betalen’ in de speelgoedwinkel.
• De speen achterlaten bij de Ooievaars bij Dierenpark Amersfoort. Hier is een speciaal ingerichte plek voor, super leuk!
• Laat de tandarts uitleggen dat de speen niet goed is voor de tandjes.
• Geef de speen mee aan Sinterklaas.

Zelf ben ik geen voorstander van een speen kapot knippen en zeggen dat hij het niet meer doet. Grote kans dat je kindje begrijpt dat er een nieuwe in de winkel te koop is. Daarnaast is het een wat ‘negatievere’ manier van omgaan met het afsluiten van deze periode.

Het is heel belangrijk om in de week voorafgaand aan het stoppen veel te praten over het moment dat komen gaat. Bereid je kindje hier op voor en leg uit wat er gaat gebeuren. De eerste nachten zonder speen kunnen lastig zijn. Je kindje komt lastiger in slaap, kan huilen of is onrustig. Zorg er voor dat je consequent blijft. Als je van jezelf weet dat je dit lastig vindt is het handig om alle spenen de deur uit doet om niet in de verleiding te komen hem terug te geven. Als je toch de speen geeft wordt het de volgende keer alleen maar lastiger, hier moeten jij en je kindje even doorheen. Geef je kindje wat extra aandacht, liefde en knuffels in deze periode. Benoem regelmatig hoe trots je bent op je kindje.

Meer tips

Wil je meer slaaptips lezen, bijvoorbeeld over inbakeren of het gebruik van witte ruis? Je leest allerlei blogs bij de slaaptips op mijn website, er komt iedere twee weken een nieuwe blog aan. Als je mijn gratis e-book download vind je ook veel tips én krijg je iedere twee weken mijn nieuwsbrief. Daarnaast kan je me ook volgen op Instagram waar ik meerdere keren per week slaaptips deel, Q&A’s en Quizzen doe. Alles om jou zo veel mogelijk over gezonde slaapgewoonten te leren.

Liefs!

Foto: Hashtaguniq